Leczenie próchnicy

Próchnica zębów to bakteryjna choroba zakaźna tkanek twardych zęba objawiająca się demineralizacją i następnie proteolizą substancji organicznych z powodu działania kwasów wytworzonych przez bakterie w płytce nazębnej w wyniku metabolizmu cukrów.

Czynnikami ryzyka powstania próchnicy jest obecność aktywność bakterii w jamie ustnej, cukry proste spożyte z dietą i podatność zębów na próchnicę.

Głównymi bakteriami odpowiedzialnymi za rozwój próchnicy są paciorkowce, a z nich najważniejsze to Streptococcus mutans. Pozostałe próchnicotwórcze bakterie to: S. salivarius, S. mitis, S. sanguinis, S. miller. Bakterie te są zdolne do zainicjowania procesu próchnicowego, poprzez wytwarzanie kwasów w wyniku metabolizowania cukrów (głównie kwas mlekowy). Zakwaszone środowisko (pH <5,5) sprzyja demineralizacji szkliwa.

Oprócz tego bakterie te uczestniczą w powstawaniu płytki nazębnej. Stanowi ona idealne środowisko dla rozwoju bakterii pierwotnie tlenowych, a z czasem względnie beztlenowych.

Cukry są podstawą metabolizmu bakterii. Są dostarczane do organizmu również z spożytym pokarmem. Cukry wystarczające naturalnie w pokarmach (np. owoce i warzywa, miód i inne) mają niewielkie znaczenie dla rozwoju próchnicy. Większą rolę odgrywają rafinowane cukry sztuczne dodawane do pokarmów oraz zwykły biały cukier. Najbardziej predysponujące cukry do rozwoju próchnicy są: sacharoza, glukoza i fruktoza. Skrobia ma znikomy wpływ.

Zamienniki cukru, takie jak aspartam, sorbitol, ksylitol i sacharyna nie wywołują próchnicy. Dostępnych jest kilka badań potwierdzających tą tezę.

Bakterie bytujące w płytce nazębnej reagują na zwiększone stężenie cukrów na kilka sposobów. Przyspieszają metabolizm, skracają szlak metaboliczny, tylko do glikolizy oraz biorą udział w polimeryzacji cukrów i ich zmagazynowaniu poza komórką (powstaje lepki nierozpuszczalny polimer glukozy mutan, który stanowi główny element spajający płytkę nazębną).

Zęby, u niektórych osób są podatniejsze na rozwój próchnicy od innych. Zapadalność na nią jest uwarunkowana genetycznie lub zależna od warunków socjalnych. Dostarczanie wapnia i fluoru w okresie płodowym, jak i w okresie wzrostu ma bardzo duży wpływ na podatność zębów na próchnicę. Dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta w trakcie ciąży u matki.

Na rozwój próchnicy może mieć także wpływ zaburzenie w wydzielaniu śliny, która działa bakteriobójczo, remineralizuje niewielkie ubytki, wypłukuje resztki pokarmowe. W ślinie znajdują się także enzymy trawienne, które są odpowiedzialne za inicjacje rozkładu cukrów w jamie ustnej. Jeśli dojdzie do zaburzeń wydzielania śliny, to zaburza się również cała gospodarka węglowodanowa w organizmie. W takim przypadku należy udać się do specjalistów medycznych, aby zmienić ten stan.

Niezbędna jest również regularna i prawidłowo wykonywana higiena jamy ustnej, jak i regularne wizyty u stomatologa. Zarówno profilaktyka przeciwpróchnicowa, jak i leczenie jest bardzo istotne, aby nie doprowadzić do dalszych powikłań, jakimi mogą być dalsze uszkodzenia zębów i inne schorzenia (halitoza, cukrzyca, itp.).

Leczenie próchnicy a dieta

Profilaktyka przeciwpróchnicowa polega głównie na edukacji zdrowotnej, dostarczaniu fluorków do organizmu, szczotkowaniu zębów (2 h po zjedzeniu posiłku zawierającego cukry i kwasy), stosowaniu płukanek, nici dentystycznych i innych przyborów do higieny jamy ustnej.

W przypadku podatności na próchnicę należy stosować dietę o niskiej zawartość węglowodanów próchnicogennych (sacharoza, glukoza, fruktoza, maltoza). Do zaleceń dietetycznych należy również suplementacja probiotykami oraz spożywanie prebiotyków. Dobroczynnym szczepem bakterii o działaniu przeciwpróchnicowym Streptococcus salivarius (jest dostępny preparat w postaci pastylki do ssania).

Zniszczona struktura zęba nie regeneruje się, jednak celem leczenia jest powstrzymanie dalszego rozwoju próchnicy. Wypełnienie zębów polega na usunięciu uszkodzonych tkanek zęba i umieszczenie w ich miejsce materiału przeznaczonego do odbudowy zębów. Najczęściej stosowane materiały to: amalgamat srebra, szkło-jonomery i różne kompozyty.

W przypadku bardzo zaawansowanego procesu próchnicowego dochodzi do zakażenia tkanek miękkich zęba. Wówczas zachodzi konieczność leczenia kanałowego. Całkowite zaniedbanie leczenia próchnicy może doprowadzić do rozwinięcia się zgorzeli (stanu gnilnego rozkładu miazgi zęba) bądź całkowitej destrukcji tkanek korony zęba. Przez co konieczne jest usunięcie zęba lub leczenie protetyczne.

Dostępna jest już nowoczesna metoda leczenia próchnicy ozonem. Dzięki niemu tkanka zęba remineralizuje się, ale tylko w przypadku niewielkich ubytków.

Leczenie próchnicy Poznań